Vele gaven, één Geest: koester verschillen
(bij 1 Korintiërs 12)
Wat betekent de heilige Geest eigenlijk voor ons? Waar is de Geest te vinden in ons eigen leven? Of in dat van anderen? Kunnen we daar iets over zeggen? Zouden we daarover iets durven zeggen? Zo rondom Pinksteren is het aardig om nog eens verder te denken over ‘de gaven van de Geest’
Wat Paulus in 1 Korintiërs 12 schrijft, is dan eigenlijk wel heel mooi. Paulus benadrukt daar dat de Geest niet maar op één en dezelfde manier werkt, maar dat er vele verschillende gaven zijn. Zo is er grote verscheidenheid. Maar: ‘het is één God die ze allemaal en bij iedereen teweegbrengt.’ Of, in de NBG-vertaling: ‘het is dezelfde God, die alles in allen werkt.’
Kennelijk werkt juist zó de Geest: in de verschillen tussen mensen. In dat wat mensen juist uniek maakt. De Geest maakt mensen niet allemaal hetzelfde. We kunnen net zo veel van elkaar verschillen als totaal verschillende lichaamsdelen. Die desalniettemin deel uitmaken van hetzelfde lichaam. Die samen dat lichaam vormen. Waarbij er dus, achter alle verschillen, toch eenheid is. God die alles in allen werkt. De Geest maakt mensen dus niet éénvormig, nee, de Geest maakt mensen juist meer en meer uniek.
Ieder heeft gaven te ontvangen. Ieder heeft iets bij te dragen. Ieder wordt opgeroepen ernaar te streven zijn of haar gaven te ontwikkelen. Daarin te groeien. Maar daarin werkt de Geest op heel verschillende manieren in o zo verschillende mensen. Is dat geen prachtige gedachte die ruimte schept?
In relatie tot anderen
Er gaat eigenlijk ook wel een soort troost van uit. Want niet iedereen hoeft dus bijvoorbeeld met wijsheid te kunnen spreken. Niet iedereen hoeft goed kennis over te kunnen dragen. Én niet iedereen hoeft dus een groot geloof te hebben. Niet iedereen hoeft hetzelfde te zijn. We hoeven niet alles zelf te kunnen. En we hoeven niet volmaakt te zijn. Helemaal niet. Maar zoek naar datgene, waarin de Geest jou haar gaven schenkt. Wat jij hebt bij te dragen. Koester die gaven, en zet ze in. Dan kun je meer en meer je plek innemen. Je plek in de gemeenschap, in de wereld, in het leven. Is dat niet hoe je meer en meer kunt worden zoals je bedoeld bent? Een proces overigens dat het hele leven doorgaat...
Wat is het grote kenmerk van gaven van de Geest? Dat is dat hun uitwerking aan anderen ten goede komt. ‘Ten bate van de gemeente’, of zoals de NBG-vertaling zegt: ‘tot welzijn van allen’. Tot welzijn van allen. Gaven van de Geest zijn niet bedoeld voor jezelf alleen, maar juist om in te zetten en door te geven tot welzijn van allen. Dat is niet alleen een opdracht voor jezelf, maar kan ook een manier zijn om te kijken naar anderen.
Omgaan met verschillen
Verschillen tussen mensen kunnen gemakkelijk tot moeilijkheden leiden. We zoeken van nature het eerste naar herkenning, en keren ons vaak snel af van dat wat ons bevreemdt. Maar als we niet te beperkt denken over de Geest, en er werkelijk van uitgaan, dat God door de Geest in allen werkt, dan kan ons dat helpen om te gaan met verschillen. Dan kunnen we er altijd naar zoeken om in andere mensen - juist als iemand ten opzichte van hoe we zelf zijn heel anders is (/doet/leeft/gelooft/stemt/etc....) - te herkennen hoe de Geest in diegene werkt. Niet van anderen verwachten dat ze volmaakt zijn. Dat ben je zelf ook niet. Maar wel door er vanuit te gaan dat ook die ander gaven heeft, en te waarderen wat een ander bijdraagt aan het grote geheel. Wat een ander op zijn of haar manier, in het groot of in het klein, doet ‘tot welzijn van allen’.
Ons vallen als mensen vaak vooral de onderlinge verschillen op. En raakvlakken met anderen zijn soms moeilijk te vinden. Dat is nogal eens moeilijk om mee om te gaan. Toch kunnen we anderen, hoe verschillend ook, dus wel degelijk waarderen. Bedenk dat wij het grote geheel niet hoeven te overzien. Dat kunnen we niet.
De uitdaging is of we achter alle verschillen desalniettemin van een uiteindelijke eenheid durven uitgaan. De eenheid in God. Is dat dan geen mooie gedachte: dat het ondertussen Gods Geest is, die aan het werk is, in en door mensen? God die ‘alles in allen’ werkt.
Het christelijk geloof richt zich daarmee ook naar een andere toekomst: als het werk van de Geest voltooid is. Onbegrijpelijk, maar toch heel mooi: de gedachte dat God zelf dan ‘alles in allen’ zal zijn.
Ds. Jelbert Versteeg